produkty

KLINICZNE ZASTOSOWANIE FENO W ASTMIE

Interpretacja wydychanego NO w astmie

W wytycznych dotyczących praktyki klinicznej American Thoracic Society zaproponowano prostszą metodę interpretacji FeNO:

• FeNO poniżej 25 ppb u dorosłych i poniżej 20 ppb u dzieci w wieku poniżej 12 lat oznacza brak eozynofilowego zapalenia dróg oddechowych.
• FeNO większe niż 50 ppb u dorosłych i większe niż 35 ppb u dzieci sugeruje eozynofilowe zapalenie dróg oddechowych.
• Wartości FeNO w zakresie od 25 do 50 ppb u dorosłych (20 do 35 ppb u dzieci) należy interpretować ostrożnie w odniesieniu do sytuacji klinicznej.
• Wzrost FeNO ze zmianą o ponad 20% i o ponad 25 ppb (20 ppb u dzieci) w stosunku do wcześniej stabilnego poziomu sugeruje nasilające się eozynofilowe zapalenie dróg oddechowych, ale istnieją duże różnice międzyosobnicze.
• Spadek FeNO większy niż 20 procent dla wartości powyżej 50 ppb lub więcej niż 10 ppb dla wartości mniejszych niż 50 ppb może być klinicznie istotny.

Diagnostyka i charakterystyka astmy

Światowa Inicjatywa na rzecz Astmy odradza stosowanie FeNO w diagnostyce astmy, ponieważ stężenie FeNO może nie być podwyższone w astmie nieeozynofilowej, a może być podwyższone w chorobach innych niż astma, takich jak eozynofilowe zapalenie oskrzeli lub alergiczny nieżyt nosa.

Jako przewodnik po terapii

Międzynarodowe wytyczne sugerują, że należy stosować stężenia FeNO w uzupełnieniu innych metod oceny (np. opieki klinicznej, kwestionariuszy) w celu ułatwienia rozpoczęcia i dostosowania terapii kontrolującej astmę.

Zastosowanie w badaniach klinicznych

Wydychany tlenek azotu odgrywa ważną rolę w badaniach klinicznych i prawdopodobnie pomoże w poszerzeniu naszej wiedzy na temat astmy, np. czynników odpowiedzialnych za zaostrzenia astmy oraz miejsc i mechanizmów działania leków na astmę.

STOSOWAĆ W INNYCH CHOROBACH ODDECHÓW

Rozstrzenie oskrzeli i mukowiscydoza

Dzieci chore na mukowiscydozę (CF) mają niższy poziom FeNO w porównaniu z odpowiednio dobraną grupą kontrolną.Z kolei w jednym badaniu stwierdzono, że u pacjentów z rozstrzeniami oskrzeli niezwiązanymi z mukowiscydozą podwyższony poziom FeNO korelowano ze stopniem nieprawidłowości widocznych w tomografii komputerowej klatki piersiowej.

Śródmiąższowa choroba płuc i sarkoidoza

W badaniu pacjentów ze twardziną skóry zaobserwowano wyższy poziom wydychanego NO wśród pacjentów ze śródmiąższową chorobą płuc (ILD) w porównaniu z pacjentami bez ILD, podczas gdy w innym badaniu stwierdzono coś przeciwnego.W badaniu z udziałem 52 pacjentów chorych na sarkoidozę średnia wartość FeNO wyniosła 6,8 ppb, czyli znacznie mniej niż punkt odcięcia wynoszący 25 ppb stosowany do oznaczania zapalenia astmy.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc

FE_NOStężenia są minimalnie podwyższone w stabilnej POChP, ale mogą wzrosnąć w przypadku cięższej choroby i podczas zaostrzeń.Obecni palacze mają około 70 procent niższy poziom FeNO.U pacjentów z POChP stężenie FeNO może być przydatne w ustaleniu obecności odwracalnej obturacji dróg oddechowych i określeniu reakcji na glikokortykosteroidy, chociaż nie oceniano tego w dużych randomizowanych badaniach.

Astma typu kaszlowego

FENO ma umiarkowaną dokładność diagnostyczną w przewidywaniu rozpoznania astmy kaszlowej (CVA) u pacjentów z przewlekłym kaszlem.W systematycznym przeglądzie 13 badań (2019 pacjentów) optymalny zakres odcięcia dla FENO wynosił od 30 do 40 ppb (chociaż w dwóch badaniach odnotowano niższe wartości), a sumaryczne pole pod krzywą wyniosło 0,87 (95% CI, 0,83-0,89).Swoistość była wyższa i bardziej spójna niż czułość.

Nieastmatyczne eozynofilowe zapalenie oskrzeli

U pacjentów z nieastmatycznym eozynofilowym zapaleniem oskrzeli (NAEB) liczba eozynofilów w plwocinie i FENO zwiększa się w zakresie podobnym do obserwowanego u pacjentów z astmą.W systematycznym przeglądzie czterech badań (390 pacjentów) u pacjentów z przewlekłym kaszlem wywołanym NAEB, optymalne poziomy odcięcia FENO wynosiły od 22,5 do 31,7 ppb.Oszacowana czułość wyniosła 0,72 (95% CI 0,62-0,80), a szacunkowa swoistość wyniosła 0,83 (95% CI 0,73-0,90).Zatem FENO jest bardziej przydatny do potwierdzenia NAEB niż do jego wykluczenia.

Infekcje górnych dróg oddechowych

W jednym badaniu pacjentów bez podstawowej choroby płuc wirusowe infekcje górnych dróg oddechowych powodowały zwiększenie FENO.

Nadciśnienie płucne

NO jest dobrze poznany jako mediator patofizjologiczny w tętniczym nadciśnieniu płucnym (PAH).Oprócz rozszerzenia naczyń, NO reguluje proliferację komórek śródbłonka i angiogenezę oraz utrzymuje ogólny stan zdrowia naczyń.Co ciekawe, pacjenci z PAH mają niskie wartości FENO.

Wydaje się, że FENO ma także znaczenie prognostyczne, zwiększając przeżycie u pacjentów, u których w wyniku terapii (blokery kanałów wapniowych, epoprostenol, treprostinil) obserwuje się wzrost poziomu FENO w porównaniu z tymi, którzy tego nie robią.Zatem niskie poziomy FENO u pacjentów z PAH i poprawa dzięki skutecznym terapiom sugerują, że może to być obiecujący biomarker tej choroby.

Pierwotna dysfunkcja rzęsek

U pacjentów z pierwotną dysfunkcją rzęsek (PCD) w nosie poziom NO jest bardzo niski lub nie występuje.Stosowanie donosowego NO w badaniach przesiewowych w kierunku PCD u pacjentów z klinicznym podejrzeniem PCD omówiono osobno.

Inne warunki

Oprócz nadciśnienia płucnego inne stany związane z niskim poziomem FENO obejmują hipotermię i dysplazję oskrzelowo-płucną, a także używanie alkoholu, tytoniu, kofeiny i innych narkotyków.